pl
enltuk
Пояс Вітовта - Транснаціональний туристичний маршрут, що об’єднує замки та інші історико-культурні об'єкти в Україні, Литві та Польщі

Wieża Witolda

Ukraina

Narodowy Pomnik Architektury

Geolokalizacja

Link do Map Google

Adres

74344, wieś Wesele, rejon Berysławski, obwód Chersoński

Informacje dodatkowe

Link do Wikipedii

Sketchfab

Bezpośredni link do modelu 3D

O Wieży Witolda na wyspie Tawan (teren wsi Wesele)

Wieża została zbudowana pod koniec XIV wieku, kiedy południowo-zachodnia część współczesnej Ukrainy znajdowała się pod panowaniem wielkiego księcia litewskiego Witolda. Wzdłuż prawego brzegu Dniepru przebiegała linia graniczna, a na rzecznej wyspie Tawan znajdował się posterunek celny. Jego elementem była wieża strażnicza, z której monitorowano południową część wyspy.
Jeśli chodzi o datę budowy wieży, źródła często wskazują na koniec XIV lub początek XV wieku.

Prawdopodobną datę podaje badacz Jurij Wilinow, który stwierdził, że wkrótce po 1401 r. wielki książę litewski Witold osadził na zamku w Kijowie „pobożnego rycerza”, któremu powierzy budowę zamków i wież (w sumie trzech) na przeprawie przez Tawan.

Wzmianki o Wieży Witolda na wyspie Tawan można znaleźć w różnych źródłach historycznych, np. w relacji podróżnik Guilleberta de Lannoy, który w 1421 roku przebywał w regionie czarnomorskim.
W traktacie z połowy XVI wieku „O zwyczajach Tatarów, Litwinów i Moskali” autorstwa Michała Litwina, sekretarza króla polskiego Zygmunta II Augusta i litewskiego dyplomaty, Wieża Witolda jest wymieniona jako komora celna. Kamienna Wieża Witolda ma kształt okrągłej baszty, posiada ma cztery kondygnacje i stoi na solidnym skalistym fundamencie, zbudowanym na brzegu Dniepru. Kamienna konstrukcja wieży wykonana jest z lokalnie wydobywanego wapienia. Wieża Witolda jest architektonicznie podobna do Białej Wieży w Kamieńcu w obwodzie brzeskim w Białorusi i Wieży Giedymina w Wilnie na Litwie.

Eksperci uważają, że Wieża Witolda nie była samodzielną konstrukcją, ale częścią dużego średniowiecznego kompleksu architektonicznego zbudowanego na przeprawie przez wyspę Tawan.
W drugiej połowie XIX wieku Wieża Witolda była częścią majątku księcia Trubeckiego i została przekształcona w wieżę ciśnień i oraz platformę widokową. W latach 80. XIX wieku dobudowano czwartą kondygnację z ostrołukowymi oknami w stylu pseudogotyckim.

W 2022 r. wraz z rozpoczęciem inwazji Rosji na Ukrainę Wieża Witolda, podobnie jak teren twierdzy Tiaginka, została zajęta przez siły okupacyjne. Po wycofaniu wojsk rosyjskich pozostaje w strefie aktywnych działań wojennych, w tym ataków lotniczych, rakietowych i artyleryjskich.

Wieża Witolda ma status zabytku architektonicznego, wymaga jednak gruntownej renowacji.

Model ten, choć oparty na dostępnych badaniach, może zawierać elementy interpretacji kreatywnej w przypadku ograniczonej ilości danych, odzwierciedlając ówczesne standardy historyczne i architektoniczne.

  1. Beletska O., The Name of the Grand Duke of Lithuania Vytautas in the Names of the Northern Black Sea Region in the 16th–18th Centuries, „Lietuvos istorijos studijos” 42, (2018);
  2. Zharkikh, M., Push to the South; Three Years of Vytautas’s Policy (1397–1399), (2017). [Electronic resource]. Access mode: http://www.mzharkikh.name/uk/History/Monigraphs/Essayes/PushOnSouth.html;
  3. Zherebtsova L. Structure of the Customs System of the Grand Duchy of Lithuania in the Late 15th – Mid-17th Centuries / L. Zherebtsova // Ukraina Lithuanica: Studies on the History of the Grand Duchy of Lithuania. – Kyiv: Institute of History of Ukraine, (2009);
  4. Kravchuk, B.V. Vytautas’s Tower: Spectrum of Scientific Views on Origin and Purpose / B.V. Kravchuk // Southern Archive (Historical Sciences): Collection of Scientific Papers / Chief Editor S. Vodotyka. Issue 42. (2023);
  5. Nedilko A.H. Vytautas’s Customs – A Monument of the Early 15th Century: Issues of Localization and Current State // Past and Present: Kherson Region. Tavria. Kakhovka (September 16–17, 2016): Collection of Materials of the All-Ukrainian Scientific and Practical Local History Conference / Compiled by M.V. Honchar. – Kakhovka – Kherson: Hileya, (2016);
  6. Nikonienko D.D., Radchenko S.B., Volkov A.V., 2017. Vytautas’s Tower According to Modern Photogrammetric Studies. Archaeology, 4 (2017);
  7. Ratner I. Archaeological Monuments of the Beryslav District // Essays on the History of Beryslav Region: Issue 3. – Kherson – Beryslav: Prosvita, (2001).
keyboard_arrow_up